Header Ads

History of Horror - Part 9: Το ιδιαίτερο 'Body' Horror του David Cronenberg

Γράφει ο Κωνσταντίνος Χατζηπαπάς.

Στα μέσα της δεκαετίας του ’70 εμφανίστηκε ένας ανατρεπτικός Καναδός σκηνοθέτης, με το όνομα David Cronenberg, που έμελλε να δημιουργήσει τη δική του σχολή, ένα νέο είδος τρόμου που, αν και όχι αγαπητό και συμπαθές σε όλους (ούτε καν σε πολλούς θα έλεγα),  δε παύει να είναι μέρος της κινηματογραφικής ιστορίας των horror movies.

Το διαρκές ενδιαφέρον του στο ανθρώπινο σώμα είναι, στη πραγματικότητα, μεταφυσικό: Πόσο διαπερατή είναι η διαχωριστική γραμμή παρέμβασης στο ανθρώπινο σώμα και μεταξύ αυτού και τον φυσικό κόσμο;

Οι προσπάθειες για την εξεύρεση νέων διαρροών των γνωστών ορίων του σώματος μας (τηλεπάθεια, αγάπη, συγκόλληση γονιδίων, χειρουργικές εισβολές, σεξουαλικές  παραβάσεις, κλπ.) είναι τελικά ηρωικές, καταραμένες ή και τα δύο;

Η ευφάνταστη εμπλοκή του με το θέμα αυτό έχει δημιουργήσει μερικές αξιομνημόνευτες κινηματογραφικές εικόνες που συναγωνίζονται αυτή με το ξυράφι στο μάτι του Bunuel:



Η έκρηξη του κεφαλιού στο Scanners, η συλλογή γυναικολογικών οργάνων για την «μετάλλαξη των γυναικών» στο Dead Ringers, τα έντομα-γραφομηχανές στο Naked Lunch, το όπλο στο eXistenZ που είναι κατασκευασμένο εξ ολοκλήρου από σάρκα και οστά, προκειμένου να αποφεύγει τους ανιχνευτές μετάλλων, οι βιντεοκασέτες που εισάγονται στον κορμό του James Woods στο Videodrome.

Τα ειδικά εφέ, αν και μερικές φορές υπερβολικά ζωηρά, είναι πάντα εκεί για να εξυπηρετούν την αφήγηση - ποτέ το αντίστροφο.


Αυτό ήταν τότε ένα νέο σινεμά τρόμου, πιο καλλιτεχνικό ίσως αλλά εξίσου τρομακτικό, του οποίου ο Cronenberg αποτέλεσε ο απόλυτος διδάσκαλος και ίσως ο μοναδικός.
 
Έκανε το σκηνοθετικό του ντεμπούτο το 1975 με το Shivers They Came From Within/The Parasite Murders), το οποίο ήταν σχετικά με μια ομάδα Καναδών εύπορων ενοίκων ενός διαμερίσματος στο νησί Starlinerί σε ένα ξεφάντωμα σεξ και βίας, αφού μολύνονται από παράσιτα (γλοιώδης πλάσματα με φαλλικό σχήμα).

Η ταινία θεωρήθηκε μια αλληγορία για την εξάπλωση του ιού του AIDS, καθώς μία από τους ενοίκους (η scream queen Barbara Steele) εξαπλώνει το παράσιτο με ένα λεσβιακό φιλί.

Επόμενη σημαντική ταινία του, η τέταρτη στη καριέρα του, ήταν το Rabid Rage) το 1977, με πρωταγωνίστρια την πρώην πορνοστάρ Marilyn Chambers  (ένα από τα πρώτα αστέρια της βιομηχανίας πορνό που έκανε μια mainstream ταινία), στο ρόλο της Rose, ένα μεταλλαγμένο αρπαχτικό με λαχτάρα για αίμα, μετά από μια πλαστική χειρουργική επέμβαση για τους τραυματισμούς που υπέστη σε ένα ατύχημα με μηχανή.


Τα μοσχεύματα δέρματος που της έβαλαν οι γιατροί, παρήγαγαν μία οπή στη μασχάλη της με ένα εσωτερικό φαλλικό βελονοειδές κεντρί που έπρεπε να καταναλώνει αίμα, προκαλώντας στα θύματα της εθισμό και …πανούκλα.

Στο γραφικό The Brood το 1979 (Νο 5 στις Top-10 ταινίες με διαβολικά παιδιά), απεικονίζεται η γέννηση δολοφονικών παιδιών από μια τρελή μητέρα, ενώ στο Scanners το 1981 εμπλέκονται μέντιουμ, τηλεπαθητικοί πολεμιστές με ψυχικές δυνάμεις, αρκετά ισχυρές ώστε να μπορούν να εκρήγνουν κεφάλια.

Τη δεκαετία του ’80 και του ’90 ο Cronenberg έκανε μερικές εξαιρετικές ταινίες, όπως το The Dead Zone το 1983, μια προσαρμογή του μυθιστορήματος του Stephen King, το Videodrome την ίδια χρονιά, μία αμφιλεγόμενη ταινία για τον έλεγχο της σκέψης και τις διεφθαρμένες εκπομπές ενός πειρατικού τηλεοπτικού σήματος μέσω δορυφόρου, το The Fly το 1986, ένα remake του original του 1958 με πρωταγωνιστή τον Jeff Goldblum και τη Geena Davis και το τρομακτικό ψυχολογικό θρίλερ Dead Ringers το1988, την πιο επιτυχημένη ταινία του, με …δύο Jeremy Irons και πολλά γυναικολογικά όργανα.


Συνέχισε με το Naked Lunch το 1991, μια προσπάθεια να μεταφέρει στη μεγάλη οθόνη το σουρεαλιστικό ταξίδι στα ναρκωτικά του ομόνυμου βιβλίου του William Burrough, το σπουδαίο Crash το 1995,  μια αμφιλεγόμενη ταινία για διεφθαρμένα θύματα τροχαίων ατυχημάτων και το eXistenZ το 1999, μια ταινία εναλλακτικής πραγματικότητας.

Πιο πρόσφατα, και αλλάζοντας εντελώς ύφος, σκηνοθέτησε το A History of Violence το 2005, μια ταινία σχετικά με τα επακόλουθα της βίας στην οικογένεια ενός ιδιοκτήτη εστιατορίου μιας μικρής πόλης, τον Tom Stall (Viggo Mortensen) και τον τρομακτικό William Hurt (υποψήφιο για Όσκαρ) στο ρόλο του κυκλοθυμικού μαφιόζου Richie Cusack.

Το 2007 έκανε το μέτριο Eastern Promises ενώ πέρυσι σκηνοθέτησε το A Dangerous Method – με μεγάλη ανυπομονησία όμως περιμένουμε το Cosmopolis φέτος, μια αλλόκοτη ταινία που, όπως φαίνεται, θα επαναφέρει τον Cronenberg στα όρια του σουρεαλισμού.